چاي سبز چه خصوصيات دارويي گياهي دارد

تاريخچه ي چاي سبز

چاي از برگ گياه كامليا سيننسيس تهيه شده و در سه نوع اصلي سبز، سياه و اولانگ در بازار وجود داشته اما چاي سبز به خاطر خواص درماني فراوانش در جهان بيشتر طرفدار دارد. چيني ها از قديم با خواص درماني چاي سبز آشنا بوده و حداقل چهار هزار سال است كه از آن به عنوان دارو در درمان بيماري هاي مختلف از جمله سردرد ، خونريزي، ناراحتي هاي گوارشي و افسردگي استفاده مي كردند. چاي سبز علاوه بر اينكه مي‌تواند در آب و هواي گرم رشد كند، مي‌تواند در ارتفاعاتي به بلندي ۲۱۰۰ متر از سطح دريا نيز رشد نمايد. جالب است بدانيد كه چاي سياه و چاي سبز هر دو از گياه واحدي به دست مي‌آيند و تفاوت آنها در طرز تهيه‌شان است. براي توليد چاي معمولا برگهاي كوچكتر و جوانتر انتخاب مي شوند. مزيت چاي سبز بر چاي هاي ديگر اين است كه كمتر تحت تاثير فرآيند قرار گرفته و تركيبات موجود در آن پايدار باقي مانده است. چاي سبز به عنوان يك تركيب ضدسرطان و آنتي اكسيدان شناخته شده است. چاي سياه تخمير داده مي شود و به اندازه چاي سبز سالم نيست. چاي سبز تخمير داده نمي شود و چاي اولانگ نيمه تخمير شده است.

چاي، پس از آب، دومين نوشيدني پرمصرف و پرطرفدار نه تنها در كشور ما بلكه در بسياري از كشور هاي دنياست. اما ذائقه چاي سياه بيشتر به مذاق ايرانيان خوش آمده و بيشتر از اين نوع چاي مي نوشند درحاليكه چاي سبز خواص اعجاب آوري بي شماري داشته و اين اطمينان وجود دارد كه افراد با آگاهي از فوايد اين چاي بيشتر به سمت مصرف اين نوشيدني با ارزش جذب مي شوند.؛ البته نوشيدن چاي به خصوص در حجم بالا، بدون شك مضراتي دارد اما در مقابل مصرف صحيح و به اندازه آن به ويژه چاي سبز فوايد زيادي براي سلامت دارد.

خواص چاي سبز – برگ چاي سبز

خواص چاي سبز براي كاهش وزن

پلي فنولهاي چاي سبز فعاليت آميلاز بزاق (آنزيم تجزيه كننده قندها) را مهار مي‌كند. جالب است بدانيد كه چاي بدون داشتن عوارض خطرناك دارو هاي كاهنده وزن ميتواند موجب كاهش وزن، اندازه دور كمر و تري گليسريد خون مبتلايان به چاقي شود. چاي سبز جدا از كمك به بيماران مبتلا به سرطان، آرتروز و برخي ديگر از بيماري‌ ها،‌ اضافه وزن را از بين برده و باعث تناسب اندام مي‌ شود. تاثير مثبت چاي سبز وقتي بيشتر مشهود است كه در كنار مصرف آن از يك رژيم غذايي متعادل و يك ميزان فعاليت بدني مناسب نيز بهره ببريم.

اين نوشيدني قديمي داراي خواصي است كه باعث سوزاندن چربي‌هاي اضافي در بدن خواهد شد. براي افرادي كه داراي اضافه وزن بوده و از چاقي رنج مي‌برند نوشيدن چاي سبز نتايج قابل توجهي به همراه خواهد داشت چرا كه از انتقال قند در ميكروارگانيسم‌هاي چربي پيشگيري كرده و همزمان با كاهش سطح LDL، مقدار HDL را افزايش مي‌ دهد. نتايج برخي بررسي‌ ها نشان داده است چاي سبز در صورتي كه به همراه غذا مصرف شود، مي‌تواند جذب چربي را كم كند و موجب لاغري شود.

بهترين زمان براي نوشيدن چاي سبز به منظور كاهش وزن، ۲ ساعت پس از صرف غذا در وعده هاي غذايي است. به اين ترتيب شما علاوه بر آنكه از خواص درماني چاي براي كاهش وزن بهره مي بريد، خللي در ميزان جذب آهن به وجود نمي آوريد؛ زيرا چاي سبز همانند چاي سياه موجب كاهش جذب آهن موجود در غذا مي شود.

خواص چاي سبز در كاهش تري گليسيريد

كاتچين موجود در چاي سبز، فعاليت آنزيم ليپاز را (آنزيم مسئول هضم چربي ها) در لوزالمعده مهار مي كند، در نتيجه، شكستن چربي با سرعت بسيار كمي صورت مي گيرد و چربي خون با سرعت كمي بالا مي رود. با توجه به اين كه افزايش تري گليسيريد خون بعد از مصرف هر وعده غذايي يك عامل خطر در بروز بيماري قلبي است ، مصرف چاي سبز در بين وعده هاي غذايي روشي مناسب جهت كاهش تري گليسيريد خون است.

فوايد چاي سبز و پوسيدگي دندان

عصاره برگ چاي سبز داراي اثرات ضد ميكروبي است و از ايجاد پلاك و پوسيدگي دندان جلوگيري مي‌كند.

خواص چاي سبز براي حفاظت از قلب

دانشمندان ماده اي شيميايي را در چاي سبز شناسايي كردند كه در حفاظت از قلب در برابر آسيب هاي مختلف موثر است. كارشناسان “موسسه بهداشت كودكان انگليس” در مطالعه روي تركيبات چاي سبز موفق به شناسايي ماده اي شيميايي به نام “اپيگالوكاتچين سه گاليت” شدند كه مي تواند مرگ سلول ها را پس از حمله قلبي يا سكته كاهش دهد. اين دانشمندان اعلام كردند: ماده شيميايي موجود در چاي سبز مانع از فعاليت پروتئيني به نام “استات يك” مي شود كه پس از رويدادهاي استرس آميز نظير حمله قلبي يا سكته در درون سلول فعال مي گردد.

“اپيگالوكاتچين سه گاليت” همچنين روند بهبود سلول هاي قلبي را سرعت مي بخشد و موجب كاهش صدمه به آن مي شود. از طرفي يكي از عوامل اصلي امراض و حمله هاي قلبي، وجود كلسترول بالا در خون انسان است. چاي سبز علاوه بر داشتن ويتامين هاي A و C (آنتي اكسيدان هاي قوي)، باعث كاهش كلسترول در خون نيز مي گردد كه اين موضوع خطر احتمال حمله قلبي و امراضي از اين قبيل را پايين مي آورد.

خواص چاي سبز : كاهش فشار خون

مصرف نيم تا ۵/۲ فنجان چاي سبز در روز احتمال بروز پُرفشاري خون را تا ۴۶ درصد كاهش مي دهد.

خواص چاي سبز : جلوگيري از ديابت

چاي سبز قادر است از عوارض ناشي از ديابت مانند آب مرواريد و بيماري هاي كليوي به طور معجزه آسايي جلوگيري كند. چاي سبز با مهار كردن فعاليت آنزيم آميلاز بزاق و روده كه مسئول هضم نشاسته است، باعث مي شود كه نشاسته با سرعت آهسته تري بشكند و در نتيجه قند خون با سرعت كمي بالا برود.

خواص چاي سبز : جواني

چاي سبز را به عنوان داروي ضدپيري (Anti – Aging) مي‌شناسند. دليل اصلي آن وجود ميزان قابل توجهي آنتي اكسيدان به ويژه آنتي اكسيدان‌هاي موثر در حفظ شادابي و جواني موجود در چاي سبز است. آنتي اكسيدان‌ ها يكي از شاخص ترين عوامل براي حفظ سلامتي و شادابي سلول‌هاي بدن، با به تعويق انداختن شروع روند پيري سلول‌ها هستند.

خواص چاي سبز : ورم مفاصل

پژوهشگران چاي سبز را به عنوان دارويي براي كاهش خطر ابتلا به ورم مفاصل، ناشي از روماتيسم معرفي مي‌كنند. اين تاثير با توقف فعاليت آنزيم‌هاي تخريب كننده و تحليل برنده غضروف مفاصل ايجاد مي‌شود.

خواص چاي سبز و پيشگيري از بيماري هاي ايمني

پژوهش گران اعلام كردند مصرف چاي سبز از ابتلا به بيماري هاي ايمني خودكار بدن جلوگيري مي كند. تحقيقات پژوهش گران دانشكده پزشكي ژورژيا حاكي از آن است كه مصرف چاي سبز علاوه بر مؤثر بودن در كاهش ابتلا به سرطان، باعث محافظت افراد در برابر بيماري هاي ايمني خودكار بدن مي شود. چاي سبز از گسترش آنتي ژن هايي كه مي توانند موجب تحريك ايمني بدن شوند جلوگيري مي كند. نتايج تحقيقات حاكي از آن است وجود ماده اي موسوم به EGCG در چاي سبز باعث متوقف شدن التهاب و تاثيرات آن بر روي پوست و سلول هاي مترشحه بزاق مي شوند. در يك اختلال ايمني خودكار، موسوم به سندرم شوگرن (Sjogren)، سلول هاي مترشحه بزاق، هدف قرار گرفته و باعث خشكي دهان مي شوند و در اختلالي ديگر، پوست ارگان هدف واقع شده و فرد مبتلا به سل جلدي مي گردد. شايان ذكر است تحقيقات بيشتر بر روي حيوانات در حال انجام است و تاثير مفيد چاي سبز در پيشگيري از آرتريت نيز مشخص شده است.

خواص چاي سبز : ذخيره گلوكز

چاي سبز مانع از ذخيره گلوكز در سلول‌هاي چربي مي‌شود. به اين ترتيب مي‌توان از نوشيدن چاي سبز، كنترل ميزان مصرف كربوهيدرات‌ها (قندها) و ورزش مداوم، به عنوان مثلثي براي حفظ سلامتي و تناسب اندام‌ها نام برد.

خواص چاي سبز : رژيم غذايي

با نوشيدن چاي سبز ميزان متابوليسم چربي‌ ها و هيدرات كربن افزايش مي‌يابد. به اين ترتيب ميزان قند خون و چربي‌ ها همواره در حد متعادلي خواهد بود. تعادل اين دو شاخص بدن را با ازدياد يا كمبود چربي و هيدرات كربن روبه رو نمي‌كند.

فوايد چاي سبز در بيماري گرفتگي رگ ها

در ژاپن طي مطالعاتي جداگانه بر روي چاي سبز به اين نتيجه رسيدند كه افرادي كه ۵ فنجان و يا بيشتر از ۵ فنجان در روز چاي سبز مي‌نوشند ۱۶٪ احتمال ريسك ابتلاء به گرفتگي رگها در آنها كمتر است. ميزان وجود راديكالهاي آزاد در رگها،‌ كليد ابتلاء به بيماريهاي قلبي ـ عروقي مي‌باشد. آخرين تحقيقات نشان داده‌اند كه كتچينهاي موجود در چاي سبز مانع از درگير شدن آنزيمها در توليد راديكالهاي آزاد موجود در رگها مي‌گردد.

مشاهده شده است كه چاي سبز بوسيله كاهش كلسترول بد(LDL)، تري گليسيريد،‌ليپيد پروكسايدLipid Proxides ( راديكالهاي آزادي كه باعث تخريب كلسترول بد و چربيها مي‌شود) و فيبرينوژن( پروتئيني كه در خون وجود دارد و باعث لخته شدن خون مي‌شود) ريسك ابتلاء به گرفتگي رگها را كاهش مي‌دهد و باعث مي‌شود ميزان كلسترول خوب بيشتر از كلسترول بد در بدن باشد.

خواص چاي سبز : آسم

تئوفيلين موجود در چاي سبز در حكم داروي مخدري است كه باعث آرامش و رفع التهاب و حساسيت دستگاه تنفس (بافت‌هاي آسيب ديده) مي‌شود. از اين رو نوشيدن چاي سبز براي افراد مبتلا به آسم يا افرادي كه به دليل مشاغل ويژه يي كه دارند (مثل كارگران كارخانه‌هاي سيمان) يا در مناطق خاصي زندگي مي‌كنند (ساكنان مناطق سردسير) توصيه مي‌شود. اپي گالوكاتچين گالات (EGCG) تركيب ضدحساسيتي است كه به وفور در چاي سبز وجود دارد. اين تركيب با تاثير بر سيستم ايمني بدن، بدن را در مقابل حساسيت‌ ها مقاوم مي‌كند.

خواص چاي سبز : عفونت گوش

نوشيدن چاي سبز نه تنها گوش را در برابر عفونت و تورم محافظت مي‌كند، بلكه در صورت بروز اين مشكل، نم دار كردن پارچه تميزي با چاي سبز و سپس تميز كردن گوش با آن مي‌تواند تا حدي از تورم و عفونت بكاهد.

خواص چاي سبز : ايدز

پژوهشگران ژاپني با بررسي تركيبات موجود در چاي سبز دريافتند تركيب اپي گالوكاتچين گالات (EGCG) با عملكردي عايق مانند مانع از اتصال ويروس HIV روي سلول‌هاي سيستم ايمني بدن و ايجاد ضعف در سيستم ايمني بدن مي‌شوند. به عبارتي نوشيدن چاي سبز را مي‌توان به عنوان عامل مكملي براي جلوگيري از ابتلا به ايدز (AIDS) با عايق كردن سلول‌هاي سيستم ايمني بدن دانست. در نهايت اينكه به دليل خواص فراوان چاي سبز، اكنون آن را در بسياري از كشورهاي جهان، نه به عنوان يك نوشيدني كه به عنوان يك داروي گياهي شناخته و نوشيدن روزانه آن را توصيه ميكنند.

خواص چاي سبز : رقيق شدن خون

كتچينهاي موجود در چاي سبز بوسيله جلوگيري كردن از تشكيل مواد التهابي باعث رقيق شدن خون و مانع از ايجاد لختگي در خون مي‌شود كه اين مواد التهابي از اسيدهاي امگا ۶ بوجود آمده اند و در گوشت و سبزيجات روغني غير قابل اشباع نظير ذرت و روغن سويا يافت مي‌شوند.

فوايد چاي سبز و حفاظت در مقابل انواع سرطان

چاي سبز ار ابتلاء به بيماريهاي سرطان پروستات، سرطان سينه، سرطان تخمدان، تومور مغزي در كودكان، سرطان كيسه صفرا و مجاري صفراوي، سرطان روده بزرگ، سرطان ريه و سرطان مثانه جلوگيري مي كند. وجود كتچين در چاي سبز حدوداً پنج برابر بيشتر از چاي سياه مي‌باشد ، اين ماده آنزيم دي‌هيدروفولات (DHFR) را كه سلولهاي سرطاني براي رشد به آنها نياز دارند، كاهش مي‌دهد و دارويي بسيار مفيد براي جلوگيري از سرطان به شمار مي‌آيد.

خواص چاي سبز در آلزايمر و پاركينسون

چاي سبز فعاليت سلول‌هاي مغز به ويژه بخش‌هاي مربوط به حافظه را تقويت و تحريك مي‌كند. از طرفي چاي سبز باعث كاهش ميزان “استيل كولين” در سلول‌هاي مغز و با اين حركت مانع از تخريب سلول‌هاي مغز و بروز بيماري آلزايمر مي‌شود.

آنتي اكسيدان‌هاي موجود در چاي سبز مانع از تخريب سلول‌هاي مغز، كه عامل اصلي بروز بيماري پاركينسون است، مي‌شوند. به عبارتي آنتي اكسيدان‌هاي چاي سبز با به تعويق انداختن قرار گرفتن سلول‌هاي مغز در فاز پيري و فرسودگي مانع از ابتلا به پاركينسون مي‌شوند.

خواص چاي سبز : بيماري‌ هاي كبدي

نوشيدن چاي سبز باعث از بين رفتن راديكال‌هاي آزاد ايجاد شده توسط چربي‌هاي موجود در كبد مي‌شود. اين عملكرد مثبت، مانع از بروز بيماري‌هاي كبدي به ويژه سرطان كبد مي‌شود.

خواص چاي سبز در تب خال

تبخال مشكلي است كه عاملي ويروسي دارد اما با چاي سبز مي‌توان بهبود آن را تسريع كرد. به اين ترتيب كه اگر محل مورد نظر را با چاي سبز مرطوب كرده و صبر كنيم تا خشك شود و اين عمل را سه بار در روز تكرار كنيم، روند بهبودي و رفع محل زخم تسريع مي‌شود.

خواص چاي سبز و استرس

تركيبي موسوم به «ال تيانين» موجود در چاي سبز كه نوعي اسيد آمينه است، خاصيت آرام بخشي داشته و مي‌تواند حالت تنش، افسردگي و استرس و هيجان را از بين ببرد.

خواص چاي سبز براي لاغري

ساير خواص هاي چاي سبز

* زناني كه روزانه پنج فنجان يا بيشتر چاي سبز مي نوشيدند – در مقايسه با كساني كه يك فنجان يا كمتر مصرف مي كردند – كمتر با خطر مرگ در اثر بيماري قلبي روبرو بودند.

* حدود ۳۰٪ از وزن برگ چاي سبز از فلانوييد تشكيل شده است كه براي سلامتي بسيار مفيد مي‌باشد. محققان مشاهده نموده اند كه فوايد چاي سبز براي سلامتي بستگي به ميزان مصرف آن دارد كه بيشترين مصرف آن در كشورهاي آسيايي حدود ۳ فنجان در روز است. ( كه حدود ۲۴۰ ـ ۳۲۰ ميلي گرم از پولي فنول بدن را تهيه مي‌نمايد.)

* در افرادي كه بصورت روزانه چاي سبز مصرف مي‌نمايند احتمال ابتلاء به انواع بيماريها اعم از بيماريهاي باكتريايي و يا عفونتهاي سخت و همچنين بيماريهايي نظير سرطان، سكته، بيماريهاي قلبي ـ عروقي و بيماريهاي استخواني را كاهش مي‌دهد.

* يكي ديگر از فوايد مصرف چاي سبز، كاهش مرگ و مير به دليل هر نوع بيماري مخصوصاً بيماري قلبي ـ عروقي مي‌باشد. در مطالعه‌اي كه در سال ۲۰۰۶ صورت گرفت محققان دريافتند كه چاي از هر نوع نوشيدني ديگر حتي آب خالص ، براي سلامتي مفيدتر است زيرا چاي نه تنها بخوبي آب خالص ، بدن را هيدراته (آب رساني) مي كند بلكه منبعي غني از پلي هنولز مي‌باشد كه از بيماريهاي قلبي جلوگيري مي‌كند.

* در سال ۱۹۹۴ در ژاپن تحقيقي بر روي ۴۰٫۵۳۰ فرد در سنين بين ۴۰ تا ۷۹ سال انجام گرفت كه به مدت ۱۱ سال به طول انجاميد. در اين گروه انتخاب شده ۸۰٪ از افراد روزانه حدود ۳ فنجان از چاي سبز مصرف مي‌نمودند. در اين تحقيق مشاهده گرديد كه در افرادي كه ۵ فنجان در روز چاي سبز مي‌نوشيدند،‌ در مقايسه با افرادي كه ۱ فنجان چاي مي‌نوشيدند احتمال مرگ به دليل هر بيماري خصوصاً بوسيله بيماريهاي قلبي ـ عروقي بسيار كمتر بود حتي اين آمار نشان داد كه تاثير چاي سبز بر روي زنان بيشتر از مردان مي‌باشد.

* ۲۳٪ كاهش مرگ به دليل هر بيماري – ۱۲٪ كاهش مرگ به دليل هر بيماري – ۳۱٪ كاهش مرگ بدليل بيماريهاي قلبي ـ عروقي – ۲۲٪ كاهش مرگ بدليل بيماريهاي قلبي – ۶۲٪ كاهش مرگ بدليل سكته – ۴۲٪ كاهش مرگ بدليل سكته

* در مطالعه‌اي كه بر روي زناني كه از چاي سبز مصرف مي‌كردند و كسانيكه مصرف نمي‌كردند صورت گرفت مشاهده شد كه ريسك ابتلاء به سرطان سينه در زناني كه چاي سبز مصرف مي‌نمودند ۲۲٪ كمتر از افراد ديگر است.

* قسمت هاي مفيد چاي سبز، غنچه برگ، برگ و ساقه آن مي باشد. چاي سبز در فرآيند توليد تخمير نشده و با قرارگرفتن در برابر بخار هواي داغ درست مي شود. در اين فرآيند، چاي سبز قادر به حفظ مولكول هاي مهم و اساسي بنام پلي فنول ها كه مسئول بسياري از فوايد چاي سبز هستند، مي باشد.

* چاي سبز همچنين قادر است كبد را سمزدايي كرده و از تجمع چربي در كبد جلوگيري كند. چاي سبز نقص و كمبود استروژن را در دوران يائسگي جبران كرده و از پوكي استخوان جلوگيري مي كند. در نهايت اينكه چاي سبز منجر به ايجاد آرامش روح و روان شما مي شود و در نتيجه، مصرف عصرانه آن براي رفع خستگي توصيه مي شود.

* پلي فنول ها ممكن است قادر به پيشگيري از التهاب و ورم بوده، از غضروف بين دو استخوان محافظت كرده و از خراب شدن مفاصل جلوگيري مي نمايد و همچنين بنظر مي رسد كه قادر به مبارزه با عفونت ويروس پاپيلوماي انساني (HPV) و كاهش رشد غيرطبيعي سلول هاي در گردنه رحم مي باشد. با اينحال تحقيقات دليل اين فوايد را كشف نكرده اند.

* چاي سبز حاوي ۲ تا ۴ درصد كافئين بوده كه برهشياري و تفكر تاثير مي گذارد، ميزان خروج ادرار را افزايش داده و قادر به بهبود پيام رسان هاي مغز كه در بيماري پاركينسون مهم هستند، مي باشد. بنظرمي رسد كه آنتي اكسيدان ها و ساير مواد موجود در چاي سبز نيز به محافظت از قلب و عروق كمك مي نمايد.
* از فوايد ديگر چاي سبز مي توان به اين موارد اشاره كرد: بالا بردن قدرت فكري و تمركز، پيشگيري از امراضي مثل آلزايمر، درمان التهاب و آماس مفاصل، درمان و پيشگيري از بيماري MS (multiple sclerosis) . جالب است بدانيد كاتچين موجود در چاي سبز باعث از بين بردن باكتريهاي مولد مسموميت غذايي يا سم توليدشده توسط اين باكتريها شده و بدين ترتيب در مسموميت هاي غذايي هم به عنوان دارويي مفيد استفاده مي شود.* پژوهشگران ژاپني با بررسي تركيبات موجود در چاي سبز دريافتند تركيب اپي گالوكاتچين گالات (EGCG) با عملكردي عايق مانند مانع از اتصال ويروس HIV روي سلولهاي سيستم ايمني بدن و ايجاد ضعف در سيستم ايمني بدن مي شوند. به عبارت ديگر نوشيدن چاي سبز را مي توان به عنوان عامل مكملي براي جلوگيري از ابتلا به ايدز (AIDS) با عايق كردن سلولهاي سيستم ايمني بدن دانست.